Birleşmiş Milletlerce (BM) kabul edilen antlaşmalarının taraf ülkelerce uygulanıp uygulanmadığının denetlenmesi amacıyla, BM bünyesinde bağımsız uzmanlardan oluşan komiteler kurulmuştur. Komitelerin bir devletle ilgili denetim yapabilmesi için öncelikle o devletin ilgili insan hakları antlaşmasına taraf olması gerekir. Komitelerin taraf devletlere ilişkin denetimleri, ilgili antlaşmada güvence altına alınan hak ve özgürlüklerle sınırlıdır. Devlet, antlaşmaya çekince ile taraf olmuşsa, ilgili komitenin denetim yetkisi, o çekince ölçüsünde daralır.
BM bünyesinde oluşturulan Komiteler şunlardır; İnsan Hakları Komitesi, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi, Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi, Çocuk Hakları Komitesi, Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Komitesi, İşkenceye Karşı Komite, İşkence ve Diğer Zalimane, Gayriinsani veya Küçültücü Muamele veya Cezanın Önlenmesi Alt Komitesi, Tüm Göçmen İşçiler ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunması Komitesi, Engelli Hakları Komitesi, Zorla Kaybedilmeye Karşı Komite.
İnsan Hakları Komitesi (Komite); Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşme’nin (MSHS) denetim organıdır. Bu Sözleşme’nin taraf devletlerce uygulanmasını izlemek ve denetlemek amacıyla, aynı Sözleşme’nin 28. maddesi uyarınca oluşturulmuştur. Komite, taraf devletlerin vatandaşı olan ve seçim yoluyla gelen 18 bağımsız uzmandan oluşur. Komite üyelerinin görev süresi 4 yıldır.
Komite; taraf devletlerin sundukları raporları inceler ve değerlendirir. Taraf Devletler, Sözleşmeye taraf oldukları ilk bir yıl içinde, daha sonra da her beş yılda bir Komiteye rapor sunmakla yükümlüdürler. Komite’nin başka bir zamanda rapor talep etmesi de mümkündür. MSHS’ye Ek İhtiyari Protokol ile İnsan Hakları Komitesi’ne bireysel ve devletlerarası başvuru usulü tanınmıştır. Türkiye’de, bireysel ve devletlerarası başvuru usullerini öngören İhtiyari Protokol’e taraftır ve İnsan Hakları Komitesi’nin bireysel ve devletlerarası başvuruları kabul etme ve inceleme yetkisini tanımıştır.